CHIẾC LỌ TRÀ CÓ ĐỀ THƠ CỦA NHÀ THƠ TƯ KHÔNG ĐỒ

Bài viết của Nhã Thức

Lọ trà sứ xanh trắng, men gạo nếp, tạo hình lục giác không đều, hai có hai cạnh đối nhau dài làm hai mặt chính và phụ vẽ hoa bướm còn bốn cạnh còn lại ngắn hơn đề bốn khổ thơ như sau:

玉壺買春

賞雨茆屋

坐中佳士

左右修竹

Âm cổ:

Ngọc hồ mãi xuân

Thưởng vũ mao ốc

Tọa trung giai sĩ

Tả hữu tu trúc

Nghĩa:

Bầu ngọc mua vui

Ngắm mưa liều cỏ

Ngồi cùng người hiền

Đôi hàng trúc biếc

白雲初晴

幽鳥相逐

眠琴綠陰

上有飛瀑

Âm cổ:

Bạch vân sơ tình

U điểu tương trục

Miên cầm lục âm

Thượng hữu phi bộc
 

Nghĩa

Mây trắng sau mưa

Chim rừng tung cánh

Đàn trên thảm rêu

Bên dòng thác đổ

落花無言

人談如菊

書之歲華

其曰可讀

Âm cổ:

Lạc hoa vô ngôn

Nhân đàm như cúc

Thư chi tàng hoa

Kỳ nhật khả độc

Nghĩa:

Hoa rơi lặng thinh

Người nói như cúc

Trong sách chứa hoa

Ngày kia được đọc

寂寂無人

蒼蒼多木

石上流泉

松間草屋

Âm cổ:

Tịch tịch vô nhân

Thương thương đa mộc

Thạch thượng lưu tuyền

Tùng gian thảo ốc

Nghĩa:

Vắng lặng không người

Ngàn cây bát ngát

Trên đá suối trôi

Bóng tùng liều cỏ

Ba đoạn thơ đầu trong tác phẩm Nhị thập tứ thi phẩm - 二十四詩品 của nhà thơ Tư Không Đồ - 司空圖thời Đường, Trung Quốc. Riêng đoạn cuối không thấy trong thư tịch còn lại hiện nay. Đặc biệt, câu “miên cầm lục âm - 眠琴綠陰 – Đàn trên thảm rêu trở thành cảm hứng cho nhiều họa phẩm đời sau. Ba đoạn thơ đầu tả cảnh tình thanh nhã của người “cao sĩ” ở ẩn.  Đoạn thơ cuối, tả cảnh nhưng ngụ tình sâu lắng; có hình thức và mạch cảm xúc nối tiếp ba khổ trên nhưng man mác một nỗi u hoài nên rất có khả năng của người khác chấp bút. Hay do của chính tác giả song vì một l‎í do tế nhị nào đó thất lạc mà nhờ một nhân duyên mà chiếc lọ trà này còn lưu lại những dò thơ nhã của người xưa  chăng? …Thế là, mỗi khi pha ấm trà thơm, ngồi cùng “giai sĩ”, lắng hương trầm thoang thoảng, nghe tiếng đàn kìm “đổ hột”, ngắm lọ trà này lại có chuyện “thanh đàm”, quên ngoài sông nước lớn, nước ròng,  thuyền trôi, thuyền đậu,…chẳng uổng công lặn lội sưu tầm, mê đồ xưa cũ vậy.