Trang sức bằng vàng ở di chỉ Giồng Cá Vồ, khuôn đúc tên đồng của người Đông Sơn, đèn gốm thuộc văn hóa Sa Huỳnh… là những cổ vật Việt đặc sắc được giới thiệu tại một trưng bày chuyên đề của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.

Những món đồ trang sức thuộc văn hóa Phùng Nguyên, một trong những nhóm hiện vật lâu đời nhất xuất hiện trong trưng bày Báu vật Khảo cổ học Việt Nam. Văn hóa Phùng Nguyên có niên đại cách ngày nay khoảng 4.000-3.500 năm, địa bàn phân bố là tỉnh Phú Thọ ngày nay.

Nha chương thuộc văn hóa Phùng Nguyên, được khai quật ở Phú Thọ. Đây là những vật sử dụng trong nghi lễ, biểu trưng cho quyền lực của thủ lĩnh, được chế tác bằng đá với kỹ thuật tinh xảo.

Mũi tên đồng và khuôn đúc bằng đá thuộc văn hóa Đông Sơn, cách ngày nay 2.500-2.000 năm, khai quật ở Cổ Loa, Hà Nội. Việc tìm thấy mũi tên đồng, khuôn đúc và lẫy nỏ là những bằng chứng giúp làm sáng tỏ huyền thoại lịch sử về nước Âu Lạc thời An Dương Vương.

Mộ cổ Châu Can được khai quật tháng 9/1974 tại cánh đồng xã Châu Can, huyện Phú Xuyên, Hà Nội. Ngôi mộ có quan tài bằng gỗ, bên trong có bộ hài cốt niên đại cách ngày nay khoảng 2.300 được chôn cùng nhiều đồ tùy táng.

Trống đồng Sao Vàng là chiếc trống đồng Đông Sơn lớn nhất Việt Nam. Trống cao 86 cm, đường kính mặt 16 cm, được sưu tầm ở thị trấn Sao Vàng, Thọ Xuân, Thanh Hóa năm 2006.

Thạp đồng của văn hóa Đông Sơn, cách ngày nay khoảng 2.500-2.000 năm, được sưu tầm tại Thanh Hóa năm 2010.

Trống đồng Trường Thịnh là một chiếc trống đồng Đông Sơn có niên đại khoảng 2.500-2.000 năm trước, được phát hiện tại xã Trường Thịnh, Ứng Hòa, Hà Nội.

Lưỡi qua bằng đồng thuộc văn hóa Đông Sơn được khai quật ở Núi Voi, Hải Phòng năm 1921. Hiện vật mang những yếu tố văn hóa Đông Sơn đặc sắc như hình cá sấu, voi, chim, hổ…

Mảnh khuôn đúc trống đồng và nồi nấu đồng có niên đại cách ngày nay khoảng 1.800-1.600 năm, khai quật tại Thành cổ Luy Lâu, Bắc Ninh năm 2014. Những hiện vật này đem lại nhiều thông tin quý giá về cách thức đúc trống đồng của người Việt cổ.

Văn hóa Đồng Nai từng phát triển rực rỡ ở vùng Đông Nam Bộ thời cổ đại. Hiện vật tiêu biểu cho nền văn hóa này là bức tượng động vật bằng đồng niên đại khoảng 2.500 năm trước, khai quật ở Dốc Chùa, Tân Uyên, Bình Dương. Hiện vật này đã được công nhận là Bảo vật quốc gia.

Cà ràng và nồi được chôn trong mộ táng thuộc văn hóa Đồng Nai, khai quật tại di chỉ Giồng Cá Vồ, Cần Giờ, TP.HCM năm 1994.

Các loại đồ trang sức bằng đá ngọc, thủy tinh được khai quật tại Giồng Cá Vồ. Đây là một khu di tích mộ chum đồng thời là di chỉ cư trú và sản xuất thủ công quan trọng của nền văn hóa Đồng Nai.

Những món trang sức bằng vàng khai quật tại Giồng Cá Vồ cho thấy trình độ cao trong việc chế tác kim loại cùng con mắt thẩm mỹ tinh tế của cư dân Đông Nam Bộ xưa.

Khuôn đúc rìu, lao và lục lạc có niên đại cách ngày nay khoảng 2.500-2.000 năm, thuộc nền văn hóa Đồng Nai. Các hiện vật này phản ánh những tiến bộ kỹ thuật và đặc trưng của giai đoạn phát triển cao trong truyền thống văn hóa Đồng Nai.

Trống đồng úp trên chum gỗ niên đại khoảng 2.000 năm trước, một loại hình cổ vật đặc biệt được tìm thấy trong khu mộ cổ ở Phú Chánh, Tân Uyên, Bình Dương. Hiện vật là minh chứng cho sự giao lưu văn hóa mạnh mẽ ở Đông Nam Bộ thời kỳ này.

Đèn gốm thuộc văn hóa Sa Huỳnh, một hiện vật trong trưng bày chuyên đề Báu vật Khảo cổ học Việt Nam. Hiện vật có niên đại khoảng 2.000 năm trước, được khai quật tại Hòa Diêm, Khánh Hòa. Đèn là dạng hiện vật đặc trưng của văn hóa Sa Huỳnh, thường được trang trí rất cầu kỳ.

Công cụ dệt vải bằng gỗ, niên đại cách ngày nay khoảng 2.000 năm, tìm thấy ở Phú Chánh, Tân Uyên, Bình Dương. Di chỉ khảo cổ học Phú Chánh là nơi có 7 ngôi mộ cổ quy tụ hiện vật thuộc các nền văn hóa Tây Hán, Óc Eo cùng các yếu tố văn hóa Sa Huỳnh, Đông Sơn.

Bộ đàn đá có niên đại cách ngày nay khoảng 3.000 năm, được phát hiện tại xã Liên Đầm, Di Linh, Lâm Đồng năm 2008. Đàn đã gắn liền với đời sống của người cổ xưa ở Tây Nguyên, là một nhạc khí có giá trị cao trong nghiên cứu về âm nhạc học, dân tộc học.

Mô hình nhà bằng đất nung niên đại thế kỷ 1-3 được khai quật ở Cầu Giấy, Hà Nội năm 1936. Đây là một hiện vật khảo cổ cung cấp thông tin quý giá về đời sống xã hội, kiến trúc… ở Việt Nam thời kỳ đầu giai đoạn Bắc thuộc.

Chiếc ấm vòi voi làm bằng đồng, niên đại thế kỷ 1-3, được khai quật tại xã Ngọc Hòa, Chương Mỹ, Hà Nội. Hiện vật có kiểu dáng mang yếu tố văn hóa Hán kết hợp với hình tượng voi – con vật đặc trưng của văn hóa Việt.

Chậu tiền Ngũ Thù có niên đại thế kỷ 1-3, khai quật tại Phú Xuyên, Hà Nội. Đây là những đồng tiền đầu tiên đươc lưu hành ở Việt Nam, và là một trong những đồng tiền xuất hiện sớm của thế giới.

Bình đồng thế kỷ 1-3, khai quật ở Phú Xuyên, Hà Nội. Hiện vật có cách trang trí, kỹ thuật mang nhiều nét của văn hóa Đông Sơn, minh chứng cho sự bảo tồn của văn hóa Đông Sơn đến tận những thế kỷ đầu Công Nguyên.

Gạch gốm men trắng thời Lý, thế kỷ 11-13, sưu tầm ở Hà Nội. Vật liệu trang trí kiến trúc thời Lý rất đa dạng, trong đó các loại gạch xây hoặc ốp trang trí mặt tường các cung điện, chùa tháp được trang trí rất công phu với hoa văn rồng, phượng, tiên nữ, hoa lá, sóng nước…

Đầu chim phượng bằng đất nung thời Lý, thế kỷ 11-13, khai quật ở Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội. Đây là loại hình vật liệu trang trí kiến trúc xuất hiện phổ biến, được gắn trên đầu nóc mái cung điện và chùa tháp thời Lý – Trần.

Đầu tượng bằng đất nung, gốm men, thời Lý, khai quật tại di chỉ Quần Ngựa, Hà Nội. Đây là loạt hình hiện vật rất hiếm của thời Lý, kích thước rất nhỏ, tạo tác tinh xảo, cho thấy sự phong phú, đa dạng trong nghệ thuật tạo hình thời Lý.

Thạp gốm hoa nâu thời Trần, thế kỷ 13-14, khai quật tại Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội. Gốm hoa nâu là loại hình đồ gốm được chế tạo công phu, đặc trưng cho kỹ nghệ sản xuất đồ gốm thời Trần.

Tượng phụ nữ quý tộc làm bằng gốm hoa lam dát vàng kim, thời Lê sơ, thế kỷ 15 tìm thấy ở tàu cổ Cù Lao Chàm, Hội An, Quảng Nam. Những xác tàu cổ chở đầy đồ gốm Việt là minh chứng cho sự giao thương hàng hải mạnh mẽ giữa người Việt với các nước láng giềng thời Trung đại.

Tượng nghê bằng đồng, niên đại thế kỷ 16. Nghê là một linh vật đặc trưng của văn hóa Việt. Qua các thời kỳ, hình tượng nghê có sự tạo hình khác nhau, được tạo tác trên nhiều chất liệu như đá, đất nung, gốm, đồng.

Tượng nữ thần Uma chiến thắng quỷ trâu Mahisa bằng đá, thế kỷ 8-9, khai quật tại Thánh địa Cát Tiên, Lâm Đồng. Cho đến nay, chủ nhân của di chỉ Cát Tiên vẫn chưa được xác định rõ ràng.

Tượng Shiva yogi (thần Shiva trong hình ảnh nhà tu khổ hạnh) bằng đá cát, văn hóa Chăm Pa, thế kỷ 12-13, khai quật tại gò Tháp Mẫm, Bình Định. Điêu khắc là loại hình nghệ thuật đạt được thành tựu xuất sắc của Chăm Pa – một nền văn hóa quan trọng trong tiến trình lịch sử Việt Nam.

Theo KIẾN THỨC